2/6/17
Qui fert malis auxilium post tempus dolet
Qui fert malis auxilium post tempus dolet.
Phaedrus IV, 20
Nunca pensamos que esta fábula de Fedro, que xusto acabáramos de traducir en clase, tivera tanta forza para ilustrar o acontecido no MGB nas dúas últimas semanas.
Esta é a crónica dos feitos, unha vez que os posos van quedando no fondo. A crónica dun magister e dos seus discipuli.
Magister
Xoves, 18 de maio: Xefatura de Estudos advirte da posibilidade de que os alumnos accederan a algunha conta de correo do profesorado de 2ºBAC dende os ordenadores das aulas. Anuncia unha denuncia perante a Garda Civil.
Venres, 19 de maio: vólvese insistir nun correo-e na necesidade de que cambiemos os contrasinais (logo saberíamos que este correo tamén foi hackeado e exhibido como trofeo)
Luns, 22 de maio: Claustro extraordinario. Se nos informa con detalle de todo o sucedido. Algúns compañeiros case non durmiron a fin de semana. Analizan a información conseguida e confírmanse todos os rumores. Alguén instalou un keylogger en todos os ordenadores de aula de 2BAC, algúns de 1BAC, 4ESO e sala de informática. Unha simple extensión do navegador. Non se necesitan coñecementos especiales de informática. Simplemente buscar extensións/complementos, teclear keylogger e elixir o que mellor nos pareza. En Chrome temos 3 á nosa disposición.
Un deles presume das maravillas que podemos facer espiando á nosa parella.
Javascript KeyLogger
Isn't it frustrating when you forgot what you typed into YouTube to get that awesome cat video? Or maybe you just want to spy on who your girlfriend chats with from your computer. Or maybe you just wanna hack into your friend's Facebook account *wink* *wink*
O funcionamento é moi sinxelo. Unha vez instalado rexistra todo o que se teclea: nomes de usuario, contrasinais, mensaxes completas. Todo. Para ver que pescamos só temos que lanzar a extensión, pulsar unha combinación de teclas e ¡ecce omnia!
O Claustro continúa. O hackeo é masivo, entraron en varias das nosas contas, no correo do Centro, no da Xunta, nos correos persoais, no Xade, nas Aulas Virtuais. Mesmo chegan a informes médicos, nóminas.
E por suposto, exames.
Cotéxanse días e horas de acceso e IPS. Entran nos recreos, ou cando faltan 5 minutos para entrar. Entran dende a propia aula, pero tamén dende a súa casa. Crense invisibles pero deixan moitas pegadas. Demasiadas. Hai varios identificados. A unidade de delitos telemáticos da Guardia Civil ten xa todos os datos. Eles continuarán a investigación. Estamos a falar dun delito tipificado no código penal.
Esperan os meus alumnos de 2BAC. Queren darme unha sorpresa. Cóntolles o que acaba de suceder, que aínda o estou procesando. Pregúntolles se sabían algo. Din que si, que se enteraron o venres. Vemos o vídeo que me fixeron e rimos todos xuntos. Non somos conscientes de todo o que pasa.
Pola tarde avaliamos. Intento, intentamos, ser xustos e obxectivos. Aínda non sabemos o verdadeiro alcance de todo.
Martes, 23 de maio: chega ao correo a listaxe dos profesores hackeados. Cría que estaba a salvo, porque sempre levo o meu portátil. Pero, aiii, un día en clase de 4ESO non ía a Wifi e entrei unha soa vez no ordenador dunha aula de 2BAC. Suficiente. Estou na lista. Estamos case todos. Saben nome de usuario e contrasinal do meu correo do centro. Poden acceder a informes de Titores, a exames enviados á fotocopiadora. Empezo a lamentar ser tan descoidado.
Mércores, 24 de maio: saímos na Voz de Galicia. 2º Claustro extraordinario. Saen á luz capturas de pantalla de redes sociais onde os autores dos feitos se mostran abertamente orgullosos das súas fazañas e obteñen a cambio numerosos likes e megusta. Cada vez empeza e estar máis claro que case todos, ou todos os alumnos, o sabían. Era vox populi. E dende hai moito. Meses. Hai quen di que quizais vén xa do ano pasado.
Indignación xeral polas palabras do delegado do goberno na prensa, onde el mesmo da xa por resolto o caso, reducíndoo a un mero problema escolar. Despacha rapidamente o asunto cun dictame sui generis: un castigo académico "pero no excesivo". Ignora ou despreza que están abertos 3 expedientes por parte de xefatura de Estudos e el non forma parte da súa instrución. Esquece tamén as denuncias anunciadas polo profesorado perante a Garda Civil.
O Claustro ten que votar se o centro vai manter o acto de despedida dos alumnos de 2ºBAC. Ninguén se sinte con gañas de celebración, nin de discursos, nin de aplausos, nin de entrega de diplomas, nin de fotografías para o recordo. Case por unanimidade, con só 2 votos a favor de manter o acto e varias abstencións, o Claustro decide que non se vai facer cargo da organización do mesmo.
Xoves, 25 de maio: somos portada xa de Faro de Vigo e Voz de Galicia. Os alumnos crean unha plataforma en change.org a favor de manter o acto. Pola tarde xa estamos no País. A última hora entra en xogo a Federación de asociacións de pais e nais de Pontevedra (FANPA), cun comunicado onde se nos acusa, entre outras cousas, de neglixencia profesional, de utilizar contas persoais en horario lectivo e de calumniar a familias inocentes. O do cambio climático queda para outra ocasión.
Venres, 26: a Voz de Galicia publica que a asociación de pais do Centro pide información sobre todo o sucedido e que algún pai vén de publicar en Facebook unha carta aberta para que non paguen xustos por pecadores e se manteña o acto de final de curso. Ao final parece que os propios pais vanse facer cargo da organización do mesmo. Os alumnos están divididos. Algúns van ir e outros non queren celebrar nada en compaña dos autores dos feitos, así que festexarán por separado.
Luns, 29 de maio: empezan os turnos para ir declarar ao cuartel da Garda Civil. Imos de 3 en 3. O meu turno é ás 12:30 da mañá. Coincide coa enésima reunión na sala de profesores. Chegamos un pouco máis tarde e respondemos todos ás mesmas preguntas do formulario de denuncia. Contamos o que sabemos. O asunto queda sub iudice.
Martes, 30 de maio: reunión outra vez no 2º recreo. Fartos xa de recibir ataques na prensa e redes sociais, emitimos por fin un comunicado na páxina web do centro, onde facemos un resumo de todo o acontecido ata o día de hoxe. Volvo a ver aos meus alumnos de 2BAC. A maioría da clase non foi ao acto e celebrou por separado. Confesan que o sabían dende hai tempo, pero que non se atreveron a dicilo. Están arrepentidos. Saben que non actuaron como debían. As miñas alumnas de 1BAC que ían ser presentadoras tamén renunciaron a facelo.
Mércores, 31 de maio: como vén sendo habitual, reunión no recreo. Esta vez para notificar a resolución do terceiro expediente aberto ao alumnos. Estamos xa cansos deste tema. Queremos pasar páxina. Aprender do sucedido.
Discipuli et discipulae
A gran maioría dos alumnos estábamos enterados do do hackeo dende febreiro, máis ou menos. Pero non coñeciamos a magnitude do problema, pensabamos que se limitaba a coller exames e ver as notas no xade. Algúns alumnos platexámonos a posibilidade de confesar o que estaba ocorrendo, pero non o fixemos por medo.
Xoves, 18 de maio: algúns dos alumnos e alumnas recibiron un whatsapp co correo que Xefatura de Estudos lles enviara aos profesores do centro. Foi nese momento cando moitos dos alumnos e alumnas se decataron de que todo se ía descubrir, pero só os exames, pois aínda non sabiamos nada do resto...
Venres, 19 de maio: Cada vez ese rumor estaba máis e máis extendido. Comezaba tamén a aflorar o sentimento de culpa por ter calado, por non contar antes que algúns alumnos estaban roubando exames…
Luns, 22 de maio: Os alumnos de latín fómoslle a dar unha sorpresa ao profe cun vídeo feito por nós para despedirnos, para que tivera un bo recordo do curso. Nese momento contounos o que estaba a suceder e a magnitude do problema, xa que os alumnos mesmo entraron a mirar documentos persoais e partes médicos. Nós explicámoslle que esa última parte non a sabiamos e que críamos que só chegaran a coller exames.
Martes, 23 de maio: Os alumnos e alumnas baixamos aos institutos para buscar as notas de final de curso. O panorama cambiara totalmente. Despois de empezar a semana cunha charla da xefa de estudos, os profesores desconfiaban xa de todos nós. Polos corredores, virábannos a vista, non nos saudaban, mesmo algúns acusaban e enfadábanse con calquera alumno de 2ºBAC. Foi neste día cando se abriron os expedientes dos principais implicados. Pero o castigo tivémolo todos.
Despois de clase, na casa, cando estabamos “a salvo” das miradas de decepcón dos mestres, chegounos un correo do magister. Mandábanos un poema, axeitado para a situación. Comezaba o reflexo do que pasara eses días no instituto na rede, a través das redes sociais, co envío de correos e a aparición de artigos da prensa. Agora estabamos a ver que todo o que acontecera durante parte do curso era algo bastante gordo. E as consecuencias ían recaer en todos.
Mércores, 24 de maio: Comezamos a saír nos periódicos. Estabamos todos moi preocupados polo que estaba ocorrendo e cada vez estabamos máis arrepentidos por non dicir nada no seu momento.
Esa tarde, os alumnos de latín de 2BAC recibimos un novo correo do noso magister, moi longo e moi duro, no que nos contaba que el era un dos afectados do hackeo e que había material de latín entre os exames roubados. Pediunos que dixésemos o que sabiamos e se fóramos nós os que lle entramos. Ademais, díxonos que en principio non íamos ter clases de latín e grego para repasar selectividade. Pero o que máis nos doeu foi que, tras tantos anos xuntos, puidera pensar que foramos nós os que lle entraramos no correo. Fíxonos sentir moi mal e deixounos moi abatidos. Comezamos a falar entre nós para baixar ao instituto a falar con el para que soubera a nosa versión e non pensara que estábamos metidos.
Estes días os profesores, comprensivamente, estaban enfadados e, aínda peor, decepcionados con nós. Non sabían quen eran culpables e quen non, polo que tratábannos a todos por igual. Seguía habendo profesores que non nos saudaban polo pasillo ou nos viraban a cara, facéndonos sentir moi culpables. A culpa empezaba a consumirnos, tiñamos que haber dito algo dende un principio.
Xoves, 25 de maio: Máis e máis novas nos xornais… Molesta. Non nos gusta estar en boca de todo o mundo, doe ir pola rúa e que che pregunten polo que pasou… Doe especialmente a pregunta dese día por excelencia: “Vai haber acto?”. A resposta era dobre; para algúns si, e para outros non. Algúns dos alumnos de bacharelato, uns 30, máis ou menos, decidimos non ir a un acto hipócrita. Ademais de que un acto sen profesores non merece a pena, non ten sentido…
E o colmo xa foi cando saíu no xornal unha nova na que se entrevistaba a dúas persoas que se decidiran encargar do acto (e que seguimos sen saber moi ben por que xa que non teñen nada que ver co instituto…) e no que falaban sobre o acontencido, o inxusto que era que nos castigaran sen acto… E eles que saberán? Como poden falar sobre algo que do que non saben? Dounos moita coraxe.
Todo o que estaba ocorrendo impedíanos concentrarnos e estudar para selectividade, queríamos que todo acabara xa.
Venres, 26 de maio: (graduación) Se era grande a división que se creara entre alumnos e profesores, a desconfianza, o enfado xeral… agora, o alumnado estaba tamén dividido. Dende que sabiamos que o acto de despedida se cancelara definitivamente, todos os compañeiros agrupáranse en dous “bandos”: algúns querían facer o acto a toda costa, porque o consideraban moi importante, tanto para eles como para os pais, e prepararon, coa axuda destes últimos, unha serie de actuacións para representar no teatro e despedir o curso. O outro sector do alumnado, no que nos incluímos, non quixemos acudir. Pensabamos que se trataba dun acto hipócrita, no que íamos ter que loubar aos culpables principais de todo o negativo que nos estaba a ocorrer; ademais, un acto de despedida consideramos que era para despedirnos dos profesores, e sin eles xa non tiña sentido facelo.
Mentres no Teatro Principal estaban os alumnos responsables do acto, os “bolxeviques” reunímonos nun bar. Sen pompa, sen actuacións e sen diplomas (excepto por uns diplomas preciosos feitos a man por unhas compañeiras que pagaron moito a pena). Case o único símbolo de acto de graduación foron os nosos traxes elegantes (que desentonaban con contexto do bar un venres calquera ás 8 da tarde) e uns diplomas de cartolina que repartimos entre os alumnos inconformistas jeje. Ao final acabamos reuníndonos con compañeirxs que acudiran ao teatro, na cea. Tivemos unha noite tranquila, sen problemas entre nós, e disfrutamos a nosa “Última Cea” como curso de secundaria.
Luns, 29 de maio: Algúns alumnxs da clase de latín fomos de novo a falar co noso profe. Pero ao ter clase, non puidemos falar moito tempo. Comentounos por enriba a idea dunha entrada conxunta no blog e quedamos o día seguinte para falar máis calmadamente nunha hora á que a maioría puidesemos asisitir.
Martes, 30 de maio: Baixamos catro dos alumnos de latín ao instituto. Contámoslle todo o que sabiamos, el explicounos como estaban as cousas polo centro. Ademais, falamos de que como fora a graduación e decidimos escribir isto. Acordamos tamén empezar coa preparación da Selectividade. Tempus fugit irreparabile.
4/5/17
Ludi Compostellani MMXVII
Onte estivemos na Facultade de Filoloxía de Santiago, con motivo da segunda edición dos Ludi Compostellani, organizados por SEECGalicia.
Tivemos a sorte de poder participar na xincana mitolóxica e nos obradoiros de Ciencia, Hoplitas e escritura, e quedamos con gañas de coñecer os de cociña, moda e taboíñas micénicas.
Dende aquí queremos agradecer á organización o seu traballo e felicitalos polo resultado.
Esperamos xa a nova edición desta actividade, con máis obradoiros e máis prazas, xa que este ano quedaron esgotadas aos poucos días.
Tivemos a sorte de poder participar na xincana mitolóxica e nos obradoiros de Ciencia, Hoplitas e escritura, e quedamos con gañas de coñecer os de cociña, moda e taboíñas micénicas.
Dende aquí queremos agradecer á organización o seu traballo e felicitalos polo resultado.
Esperamos xa a nova edición desta actividade, con máis obradoiros e máis prazas, xa que este ano quedaron esgotadas aos poucos días.
2/5/17
A Anábase según Manfredi
Dende hai moito tempo veño empregando textos de novelas históricas ou ensaios como material didáctico para as nosas asignaturas. E Manfredi nunca defrauda para estes cometidos.
Encadrada dentro do xénero da novela histórica máis comercial (historieta de amor chico-chica incluída), "O exército perdido", unha recreación da Anábase de Xenofonte, ofrécenos unha gran ocasión para coñecer de xeito ameno a fabulosa aventura vivida e contada polo ateniense hai xa 2.500 anos.
Disfrutei tanto coa lectura da novela que agora estou lendo ao propio Xenofonte, comprobando con agrado como a maioría das tramas e sucesos que recrea Manfredi estaban xa no orixinal (menos Abira, claro...)
Deixo aquí unha selecta dos textos que me pareceron máis relevantes e de maior aproveitamento na aula, cunhas cuestións e actividades na última páxina.
Prosit!
Encadrada dentro do xénero da novela histórica máis comercial (historieta de amor chico-chica incluída), "O exército perdido", unha recreación da Anábase de Xenofonte, ofrécenos unha gran ocasión para coñecer de xeito ameno a fabulosa aventura vivida e contada polo ateniense hai xa 2.500 anos.
Disfrutei tanto coa lectura da novela que agora estou lendo ao propio Xenofonte, comprobando con agrado como a maioría das tramas e sucesos que recrea Manfredi estaban xa no orixinal (menos Abira, claro...)
Deixo aquí unha selecta dos textos que me pareceron máis relevantes e de maior aproveitamento na aula, cunhas cuestións e actividades na última páxina.
Prosit!
6/3/17
Magister et discipuli MMXVII
O Grupo de Investigación "Estudos Clásicos e Medievais" da USC organiza, o próximo mércores, 8 de marzo de 2107, o curso "Magister et discipuli - Διδάσκαλος καἰ μαθηταί", no que falaremos do día a dia nas clases de Latín, Grego e Cultura Clásica.
O curso é de acceso libre e terá lugar na Facultade de Filoloxía de Santiago de Compostela, Aula D02, de 16:00 a 19:00 horas.
O curso é de acceso libre e terá lugar na Facultade de Filoloxía de Santiago de Compostela, Aula D02, de 16:00 a 19:00 horas.
3/1/17
Democracia
Estamos en Atenas, ano 490 a. C., na véspera da batalla de Maratón. O protagonista da nosa historia, Leandro, arenga aos seus camaradas para a batalla do día seguinte contra un inimigo moito máis poderoso que eles.
Mentres chegan as primeiras luces da mañá, comeza a contar a súa propia vida, a vida dun home corrente, un adolescente fascinado pola pintura que pronto será requerido polo seu pai para empezar a ocuparse dos negocios da familia, o comercio de aceite. Para iso deberá acometer unha viaxe por mar rumbo ao Quersoneso Tracio, onde coñecerá a Hero, a sobriña do cliente que vai visitar, aspirante a sacerdotisa do oráculo no santuario de Delfos.
Cando regresa triunfante á súa Atenas natal, é testemuña do asasinato de Hiparco, o irmán de Hipias, en plena procesión das Panateneas. Nos tumultos que se suceden o seu pai é asasinado e Leandro debe fuxir da cidade, buscando refuxio en Delfos, onde se pon ás ordes dun amigo da familia, encargado do recinto sagrado.
Alí, dende dentro, pouco a pouco vai coñecendo o funcionamento do oráculo e as súas implicacións políticas, encarnadas nas astutas maniobras dun personaxe central da historia política de Grecia e do propio nacemento da democracia, Clístenes, o alcmeónida, que instrúe a Leandro na historia da súa cidade, recordando a labor política de homes como Solón ou Pisístrato e interpretando certeramente a reacción do pobo ante o que en orixe foi un asasinato pasional (Hiparco), pero que logo desencadenou a rebelión ante o Tirano Hipias.
Cando regresa a Atenas Hipias xa é pasado, un refuxiado máis na corte dos persas. A cidade debátese entre varios candidatos para maxistrado principal. Leandro comeza unha prometedora carreira como pintor de cerámicas e coñece á Hetaira Dánae. Iságoras gañas as eleccións e Clístenes propón un revolucionario sistema de división dos cidadáns en novas tribos, que achegaría a estes á igualdade real ante a lei, o que finalmente provoca o ostracismo para el e todo o seu clan. Un continxente militar espartano axuda a Iságoras a manter o poder, sumándose así á forza policial escita anterior.
Unha fáisca prende no pobo ateniense e comeza unha revolta que tingue de sangue as rúas da capital. Os partidarios de Iságoras e a guarnición espartana fanse fortes na acrópole. Tras o asedio da mesma, os espartanos acceden a irse e os cidadáns toman cumprida vinganza de Isócrates e os seus partidarios, aínda que este consegue escapar. Clístenes volve ser chamado a Atenas e pon en marcha o seu plan de reformas, berce dese novo réxime político que estaba a punto de nacer, a democracia. Mentres, os persas esperan na chaira de Maratón.
-------------------
No que respecta ao aproveitamento didáctico, a obra ofrece múltiples e variados puntos a tratar.
- En primeiro lugar a xeografía de Grecia. Ademais das cidades de Atenas e Esparta, e o santuario de Delfos, a viaxe do noso protagonista ao quersoneso tracio, a mención aos escitas e ao Helesponto pode dar pé a un tratamento máis amplo das colonizacións gregas. Unha actividade interesante podería ser crear un mapa que inclúa todas estas localizacións mediante a ferramenta scribble maps, que nos permite partir dun mapa totalmente en branco, no que podemos fixar puntos, debuxar zonas, etc. (titorial en vídeo)
- Dentro da cidade de Atenas temos o tema do urbanismo. Lugares como a ágora, a acrópole, ou o outeiro do Pynx, aparecen espléndidamente debuxados.
- No apartado de mitoloxía topámonos coas historias de amor de Hero e Leandro, Orfeo e Eurídice e Eco e Narciso. Podemos pedir aos nosos alumnos que nos fagan unha presentación que recolla como a arte tratou estas historias ao longo dos séculos (na wikipedia teñen á súa disposición gran cantidade de imaxes de calidade e con licenza CC)
- E xa que estamos falando de arte grega, que menos cunha mención a cerámica grega, a paixón de Leandro, onde poderíamos facer unha liña do tempo con Tiki-toki que recolla os variados estilos e pezas máis salientables da mesma.
- O ciclo troiano aparece na pintura que Leandro fai na súa casa: Agamenón, Ifixenia, Orestes, o que nos levaría ao tema do teatro e a traxedia grega, xa que o propio Esquilo ten unha aparición fugaz na historia.
- Tamén os deuses do panteón olímpico están moi presentes: Atenea, Apolo, Dioniso, a Gorgona. A ficción de presentar a estes deuses no mundo actual, nunha especie de aggiornamento mitolóxico, que para iso son inmortais, é algo que xa vimos na obra de Eddie Campell, Baco.
- No apartado da relixión cómpre destacar as fermosas e detalladas ilustracións que case nos fan participar a nós mesmos na procesión das panateneas e os sacrificios realizados na acrópole. Neste punto podemos reflexionar sobre as turbias conexións e tráfico de intereses que aparecen entre o santuario de Delfos e os políticos atenienses, algo que non nos parece demasiado alleo ao mundo actual.
- En historia e institucións merece especial mención a explicación das reformas de Clístenes e o ambiguo papel que xoga este personaxe. Intrigante, reformista, manipulador? Como se di glosario das páxinas finais "un enigma envolto en misterio e á súa vez parte doutro enigma". Pero tamén está Solón, Pisístrato, e os órganos de goberno de Atenas: a ecclesía, a boulé, o areópago, os maxistrados. E os persas, con Maratón abrindo e pechando a historia. Unha boa ocasión para aclarar a historia de Filípides, tal e coma nola conta Herodoto, e a de Tersipo (Plutarco)
- Na vida cotiá, ademais das referencias ao comercio e á escravitude no personaxe de Gavrion, escravo da familia de Leandro, sobresae o personaxe de Dánae, a hetaira que seduce ao noso protagonista e agasalla con espléndidos symposion aos seus invitados. Ela mesma encárgase de revelarlle a Leandro as vantaxes e liberdades propias da súa condición.
Podedes ler outras reseñas sobre esta obra en:
pd: Neste vídeo de 4:51'' (dispoñible con subtítulos en castelán picando en configuración!) animado por TED-Ed, Melissa Schwartzberg, nos explica o verdadeiro significado da democracia en Atenas e as similitudes e diferenzas co que significa esta palabra no mundo actual.
23/11/16
Suscribirse a:
Entradas (Atom)