Familia Saguntina Per Se Illustrata (Xornadas Cultura Clásica 2010)

Para un profesor de Clásicas Sagunt non é unha cidade, é un estado de ánimo. Eu xa intuía algo disto trala miña visita anterior aos Ludi Saguntini, na primavera do ano 2008, cando estiven cos meus alumnos dentro do proxecto dos 2.000 anos por correo.

Pero no outono Sagunt presenta outra cita ineludible, as "Xornadas de Cultura Clásica" organizadas pola Asesoría de Linguas e Cultura Clásicas do CEFIRE local (ou sexa, por Juanvi...), e que este ano cumprían a súa VIII edición. Alí estiven presentando o concurso Odisea, nunha mini-edición para profesores que tivo lugar na tarde do sábado. E alí estiveron uns 180 compañeiros de Clásicas, con abundante representación das familias: os .net, os .com, os .org...

As xornadas comezaron o sábado e foi Antonio González Amador (de CulturaClasica.com) o que abriu as ponencias, coa presentación das Fabulae Syrae (Graecorum Romanorumque fabulae ad usum discipulorum latine narratae) un bo complemento para o método LLPSI (do capitulum XXV en adiante), con textos de Luigi Miraglia e fermosas imaxes de Iohann Wilhem Baur. Nel poderemos atopar, entre outras, as historias de Pygmalion, Tarpeia, Nausicaa, Horatius Cocles ou Deucalion e Pyrrha. Grazas Antonio por este exemplar que hoxe teño nas miñas mans e que disfrutarán en breve os meus alumnos. Puiden facerme tamén coa edición en cor de Familia Romana, que gaña moito con respecto á versión anterior en branco e negro.

A segunda cita do día foi con Virginia Pla, quen nos mostrou o seu traballo coa plataforma eXeLearning nos campos da etimoloxía médica e o corpo humano. Outro luxo que teñen na comunidade valenciana, as asignaturas optativas de Fundamentos Léxicos da Ciencia e da Técnica e Referentes Clásicos no primeiro e segundo curso do Bacharelato respectivamente. Poderiamos conseguir aquí na Gallaecia algo semellante? A xuizo de Mercedes Madrid foi cuestión de estar no lugar exacto e no momento xusto.

José Luis Navarro, membro da SEEC e Vicepresidente de EuroClasicca, falounos do Certificado Europeo en Linguas Clásicas, unha iniciativa que pretende dotar de un título europeo aos estudiantes destas disciplinas, e ao que podemos presentar aos nosos alumnos. Tanto en latín como en grego clásico teremos 4 niveis: Vestibulum (nivel equivalente a 4º de ESO), Ianua (1º de Bacharelato), Palatium (2º Bacharelato) e Thesaurus (1º e 2º cursos de Filoloxía). A idea é convocar unhas probas anuais, que consistirán nun texto en latín ou grego antigo e unhas preguntas de comprensión sobre o mesmo. Seriamos os propios profesores os encargados de matricular e supervisar os exames dos nosos alumnos.

A mañá pechouse cunha fermosa conferencia de Isabel Barceló, "Un paseo pola Roma das mulleres", e abofé que a escritora conseguiu transportarnos, coa súa voz como única ferramenta (aquí no houbo espazo para as TICs), á Roma das Sabinas, da vestal Claudia, de Iulia (filla de César e muller de Pompeio) de Cornelia, filla do Africano e nai dos Gracos.  Volveu representarse de novo ante os nosos ollos a traizón de Tarpeia, a paixón de Dido, a entrañable historia de Pero. Pero desta vez soubemos da localización precisa destes episodios: onde amamantou Pero ao seu pai (no templo da Spes, ao lado do teatro de Marcelo), onde foi aplastada Tarpeia, onde lle foron ofrecidos funerais dignos dun xeneral a Iulia, onde recibiu Cornelia ás súas amigas para mostrarlles as súas xoias...

Na comida, falando con Isabel, falando de mulleres, as grandes olvidadas da Historia, pensamos en facerlles a nosa pequena homenaxe, un intento de sacalas dese esquecemento a que foron sometidas durante o paso dos séculos: unha edición monográfica do Concurso Odisea sobre as mulleres do mundo antigo.

A tarde deparaba varios talleres: xogos, teatro, baile, escritura, infancia, pintura. 

E a Odisea de Laertes, o noso cometido. E digo noso porque fomos o que esto escribe e Ana Ovando (AnaWiki, PolivalenteAna) os encargados de levar a cabo esta mini-edición do Concurso de Cultura Clásica organizado polas seccións de SEEC de Valencia-Castellón, Alicante e Galicia. Esta vez foron os profesores os que concursaban. A idea era que coñecesen o concurso dende dentro. Que sentisen os nervios e o stress dos nosos alumnos cando encaran as preguntas que aparecen en pantalla. Tiñan 10 minutos para contestar cada unha das 3 tandas de preguntas e 30 minutos para o preguntón. Houbo dúas quendas para o concurso. Na primeira, e formando grupo en solitario, o gañador foi un ilustre chironiano, que esperemos leve a semente a terras aragonesas para contar cunha comunidade máis na vindeira edición.

Despedín as xornadas con outro luxo: a Domus Baebia. Que podo dicir que non fose dito xa do gran traballo que están realizando nesta Aula Didáctica? O que na miña anterior visita era unha idea, un proxecto, hoxe é unha realidade. Un fogar da Cultura Clásica que acolle día tras día (hai lista de espera) dende estudantes de primaria ata xubilados ou asociación locais. Alí estaban Salva (escriba, mago e azoute de A3), Amparo e Charo, que me obsequiaron cunha auténtica visita ViP a todas as instalacións do centro. Tamén pechamos alí un acordo para traducir ao galego parte do fantástico material que teñen publicado no Hortus Hesperidum, concretamente o referido á infancia e ritos funerarios. Grazas  Amparo, Salut e Lluïsa, pola disposición a compartir o voso traballo. E falando de luxos: e que hai algunha outra Aula Didáctica no mundo que despois de traballar cos rapaces nas súas instalacións poida coller as chaves dun auténtico teatro romano (o teatro de Sagunt, que dista uns centos de metros), e levar alí aos alumnos para poñer en práctica todo o aprendido? 

Dende a Gallaecia, grazas a toda a Familia Saguntina, a todos os amigos que puiden ver e coñecer nestas xornadas inesquecibles, e sobre todo aos mellores anfitrións que un bárbaro podería desexar, ao bo facer dun incombustible Hermes e a cálida compaña das fermosas Voces Gregas.